جنگ لفظی آمریکا و ایران در آستانه بازگشت تحریم‌ها

تنش‌ها میان تهران و واشنگتن در حالی افزایش می‌یابد که تحریم‌های جدید در تاریخ ۶ آگوست اعمال می‌شود. این اولین مجموعه از تحریم‌ها از زمان خروج آمریکا از توافق هسته‌ای با ایران است.

طرح اتهامات جدی در سخنرانی ۲۲ ژوئیه مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا، نسبت به رهبران ایران همزمان شد با تهدیدهای رئیس‌جمهور روحانی که با حمایت رهبر ایران، علی خامنه‌ای، و فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی همراه شد و به نوبه خود باعث شد که رئیس‌جمهور ترامپ و جان بولتون، مشاور امنیت ملی او، نیز با همان شدت ایران را تهدید متقابل کنند.

درست است، اما: تهدیدها به این معنا نیست که جنگ بین تهران و واشنگتن قریب‌الوقوع است. راهبرد دولت ترامپ هنوز هم بر فشار اقتصادی، و نه تدابیر نظامی، متمرکز است. و رهبری ایران هم در پاسخ دادن سریع به تهدیدهای واشنگتن ید طولایی دارد و از آن استقبال می‌کند، چرا که توجه عمومی در داخل کشور را از فشارهای فزاینده اقتصادی منحرف می‌کند.

پیشینه: خویشتن‌داری نظامی آمریکا در چند دولت گذشته، چه جمهوری‌خواه و چه دموکرات، در خصوص ایران امری ثابت بوده است. حتی دولت بوش بیشتر از دولت‌های قبلی تمایل نداشت که مناقشه با ایران را به یک جنگ نظامی تبدیل کند – در حالی‌که سربازان آمریکایی در عراق به دست نیروهای شبه‌نظامی آموزش‌دیده و تجهیزشده از سوی ایران کشته می‌شدند، و خود ایران را بخشی از «محور شرارت» می‌دانست.

ترامپ نیز به شکل گسترده‌ای این سنت را دنبال کرده و مرتبا از تمایل خود برای خارج ساختن تنها گروه از نیروهای آمریکایی که در سوریه در نزدیکی نیروهای ایرانی مستقرند می‌گوید؛ جایی که ایران قدرت‌نمایی بلندپروازانه خود را در دوردست خاورمیانه عربی استحکام می‌بخشد. پمپئو در دو ماه گذشته دو دستور کار عمده از سیاست دولت آمریکا در قبال ایران را ارائه داده است، اما در سخنرانی خود در ۲۲ ژوئیه تصریح کرد که تحریم‌های خرد‌کننده اقتصادی در کانون راهبرد آمریکاست و نه اقدام نظامی.

آن‌چه باید رصد شود: البته در طول ۳۹ سال قطع رابطه میان تهران و واشنگتن، ما شاهد وضعیت‌های بسیار بدتری نیز بوده‌ایم. اما باید در نظر داشت که سوریه مجال زیادی برای تنش خارج از کنترل میان ایران و اسراییل فراهم می‌کند.

*باربارا لیف، سفیر پیشین ایالات متحده در امارات متحده عربی و پژوهشگر ممتاز و مهمان برنامه روزنبالت در انستیتو واشنگتن است. این مقاله نخست در وبسایت اکسیوس نشر شده است.