آرش علایی تهیه‌کننده تلویزیونی و روزنامه‌نگار ویدئویی باسابقه است که از ایران برای نشریاتی چون مجله پیپل و شبکه خبری سی.بی.اس گزارش داده است. او با صدای آمریکا و تلویزیون ایران اینترنشنال در شهر واشنگتن هم کار کرده است.
تحلیل کوتاه
ستارگان پاپ، بازیگران پورن و بیت‌کوین در خدمت تبلیغ قمارخانه‌های آنلاین در ایران قرار گرفته که رشدشان اسباب شگفتی شده است و همزمان این پرسش را مطرح کرده که چقدر ممکن است سپاه پاسداران و دیگر نهادهای رژیم از این صنعت رسوا سود ببرند.
اخیرا موزیک‌ویدئویی پربیینده به نام «تهران توکیو» در ایران جنجالی شده است. ساسی مانکن، خواننده پاپ و تولیدکنندهٔ این ویدئو، در ایران به خوبی شناخته‌شده است؛ ترانه‌هایش از جمله پرطرفدارترین کارها در میان «نسل زِد» ایرانی در داخل و خارج کشور است که ظاهرا ترکیب گفتار کوچه‌بازاری تحریک‌آمیز او و تکه‌پرانی‌هایش علیه حاکمیت ایران را دوست دارد و میلیون‌ها بیننده آنلاین برایش دست و پا کرده است. او نیز مانند بسیاری از دیگر «اینفلوئنسر»ها برای تامین هزینه تولید، بر اسپانسرهایی تکیه دارد که در ازای حمایت مالی به دنبال بازدیدکننده و ایجاد فضای گفت‌وگوی آنلاین درباره محصولاتشان هستند.
ویدئوکلیپ «تهران توکیو» تمامی ویژگیهایفوق را دارد. این ویدئو در کالیفرنیا و با بازیگران و ارزش‌هایی تولید شده که موزیک ویدئوهای فارسی دیگر را پشت سر می‌گذارد. ویدئوی او شامل تصاویر تحریک‌کننده است، از جمله خواندن و رقصیدن با الکسیس تگزاس، بازیگر آمریکایی فیلم‌های پورن. چشمگیرتر از همه این است که در یک صحنه، ساسی و الکسیس تگزاس در حال قمار دیده می‌شوند و نام اسپانسر ایرانی به وضوح دیده می‌شود: ریور پوکر (River Poker). به عبارت دیگر، ویدئو علنا برای یک وبسایت پوکر آنلاین در ایران تبلیغ می‌کند، آن هم در کشوری که قمار ممنوع است و تحت قوانین اسلامی حاکم بر کشور، مجازات سختی در پی دارد.
ریور پوکر و دسترسی به پول
ریور پوکر گذشته از اینکه خدمات غیرقانونی قمار ارائه می‌کند، پول را به صورت بیت‌کوین، پول الکترونیک، و ارزهای معمول از تمام جهان می پذیرد، آن‌هم در زمانی که حاکمیت ایران به شدت نیازمند پول نقد است. این واقعیت که ریور پوکر واریز و برداشت بیت‌کوین را در داخل کشور فراهم می‌سازد آن را به طور خاص به محلی جذاب برای فساد مالی تبدیل می‌کند. سایت‌های قمار در سراسر جهان به عنوان راهی برای پولشویی با رمزارزهای غیرمجاز شهرت دارند، و جمهوری اسلامی ایران از این قاعده مستثنی نیست. به احتمال زیاد، شهروندانی که در چنین فعالیت‌هایی شرکت می‌کنند، از ریور پوکر برای شستن رمزارزهای غیرقانونی خود و تبدیل آن به رمزارز یا ارز «پاک» بهره‌برداری می‌کنند و، به این ترتیب، این سایت و اپ‌های مشابه را به نوعی «لاس وگاس ایرانی» بدل می‌سازند.
ریور پوکر فارغ از قابلیت بالقوه‌ای که برای پولشویی دارد هم به یکی از محبوب‌ترین وبسایت‌های قمار در میان جوانان ایرانی تبدیل شده، دقیقا به این خاطر که به کاربران اجازه می‌دهد تا واریز و برداشت وجه را در قالب رمزارز و کوپن‌های الکترونیک مانند «پرفکت مانی» انجام دهند و به دلار آمریکا و بسیاری از دیگر ارزهای خارجی دسترسی داشته باشند. این وبسایت، مانند صدها سایت پوکر آنلاین فارسی‌زبان مستقر در کشورهای خارجی، به کاربران امکان می‌دهد تا نقل‌وانتقال وجوه را از حساب‌های بانکی ایران انجام دهند.
آیا مقامات رژیم در این جریان دست دارند؟
با توجه به ماهیت رژیم ایران، می‌توان گفت افزایش وبسایت‌های قمار آنلاین و ویدئوهای تروتمیز تبلیغاتی در این کشور دست‌کم تعجب‌برانگیز است. کارشناسانی که دارای تجربه طولانی کار با بخش مالی ایران هستند، در گفت‌وگوی خصوصی با نویسنده این مقاله، می‌گویند که بانک‌های محلی اغلب از افراد مرتبط با فعالیت‌های ثبت‌نشده تجارت رمزارز، چند قدم عقب‌تر هستند. اما صرف‌نظر از علاقه یا توانایی مقام‌های حکومت در نظارت بر تراکنش‌های خاص مرتبط با فعالیت‌های غیرقانونی، بخش بانکی و فعالیت‌های آنلاین داخلی تحت نظارت شدید مقام‌های حکومتی است. بنابراین، به نظر می‌رسد یکی از این دو نتیجه گریزناپذیر است: وقتی که وبسایتی پرطرفدار مانند ریور پوکر علنا امکان تراکنش با بانک‌های داخلی ایران را فراهم می‌کند، حکومت یا تصمیم گرفته با این فعالیت مدارا کند، و یا در آن فعالانه همدست است تا چه بسا از آن در وضعیتی که تحت تحریم‌های بین‌المللی و محدودیت‌های مالی قرار دارد، به عنوان یک راه دیگر پولشویی استفاده کند.
هر کسب‌وکاری با این حجم بالای تراکنش برای ارتباط با نظام بانکی ایران و حفظ حساب‌های خود، باید فرآیند کامل بررسی و تایید رسمی رژیم را طی کند. با این وجود، جست‌وجوی ساده عبارت «بازی پوکر در وبسایت‌های ایرانی» در اینترنت، فهرست بلند بالایی از ارائه‌دهندگان خدمات قمار را نشان می‌دهد که علی‌رغم غیرقانونی بودن در ایران، آشکارا به بانک‌های ایران متصل اند. طبعا این سوال پیش می‌آید که حاکمیت جمهوری اسلامی ایران به چه دلیل به این خدمات «اظهر من الشمس» غیرقانونی اجازه رشد داده و آیا تهران از آن به شکلی مستقیم نفع می‌برد؟
درهای ایران همیشه به روی تجارت رمزارز باز نبوده و مقام‌های کشور آن را در سال ۲۰۱۶ رسما ممنوع اعلام کردند. اما دو سال بعد صنعت داخلی قمار آنلاین ظهور کرد و به سرعت با توجه به رونق جهانی رمزارز به شکوفایی رسید. پس از آن، بانک مرکزی از طرح‌هایی برای تنظیم تجارت رمزارز خبر داد.
در همین حال، نظام بانکی یک سرویس کارت اعتباری آنلاین به نام «ایرانی‌کارت» معرفی کرد که متکفل آن شرکتی «خصوصی» است در همکاری با مجموعا ۲۴ بانک داخلی که برخی را سپاه پاسداران یا شرکت‌های وابسته اداره می‌کنند. از زمان لغو ممنوعیت رمزارزها، دولت سرگرم برنامه‌ریزی برای استفاده از بیت‌کوین در تراکنش‌های داخلی و بین‌المللی بوده است؛ اکنون تمام آنچه که یک ایرانی برای این منظور نیاز دارد کارت عابربانک و یک حساب در شبکه ایرانی‌کارت است.
شبکه‌ها و تغییرات سازمانی یادشده این احتمال را تقویت می‌کند که سپاه و دیگر عناصر رژیم از سایت‌هایی چون ریور پوکر به عنوان ابزار پولشویی بهره می گیرند و از آن برای تبدیل بیت‌کوین به ریال و برعکس استفاده می کنند؛ حداقل می‌توان گفت نظام بانکی و نهادهای دولتی تنظیم مقررات از این فعالیت‌ها چشمپوشی می‌کنند، چرا که فعالیت صدها هزار مشتری ایرانی مشارکت‌کننده در تراکنش‌های قمار غیرقانونی تلقی می‌شود. این وضعیت با توجه به احتمال مشارکت داشتن افراد و نهادهای تحریم‌شده در فعالیت‌های پولشویی و تقلب باید در واشنگتن به مثابه هشدار تلقی شود.
هرچند مقدار پولی که در این وبسایت‌ها در گردش است مشخص نیست، اما برخی جزئیات دیگر بخوبی روشن است. از جمله این واقعیت که طبق گزارش سال ۲۰۲۰ خبرگزاری فارس، اکثر ۳۵۰۰ سایت قمار ایرانی به ادعای این گزارش را شهروندان دوتابعیتی ایرانی مقیم ترکیه اداره یا برایشان تبلیغ می‌کنند. بیشتر این افراد تلاش چندانی برای مخفی کردن هویتشان نمی‌کنند؛ در واقع اغلب برای جذب مشتری در حساب‌های کاربری خود در اینستاگرم و دیگر رسانه‌های اجتماعی به طور علنی پست می‌گذارند. در برخی مواقع، چنین فعالیت‌هایی منجر به نتیجه معکوس علیه این اینفلوئنسرها شده، و کاربران برخی سایت‌ها ادعا کرده‌اند که حساب‌های پوکرشان ناگهان غیرفعال شده و یا به ارزش هزاران دلار اعتبار از حسابشان تخلیه شده است. هیچ کاربر ایرانی در صورت قرار گرفتن در چنین شرایطی امکان شکایت رسمی ندارد، چرا که اعتراف به استفاده از خدمات یک وبسایت غیرقانونی به عنوان مشتری، می‌تواند آنان را در خطر پرداخت جریمه یا مجازات‌های دیگر قرار دهد. بنابراین، از نظر تئوری، صنعت زیرزمینی قمار در ایران و هر عامل حکومتی مشارکت‌کننده در آن می‌تواند حساب‌های کاربران را با مصونیت نسبی دستکاری کند.
جدا از دستکاری‌های بالقوه، رشد این صنعت در داخل ایران بدون شک در خدمت مالكان وبسایت‌ها و اسپانسرهای آن‌ها است، و در عین حال به رژیم کمک می‌کند تا با تسهیل استفاده از رمزارزها از طریق یک سرویس آنلاین پرطرفدار، این نوع ارز را بیشتر وارد جریان اصلی معاملات کند. حتی همین نفع غیرمستقیم، به‌تنهایی، شایسته توجه ایالات متحده آمریکا است، بویژه اگر در کنار آن، احتمال بالای دخیل بودن سپاه و دیگر نهادهای حاکمیت در این صنعت و نفع بردن مستقیم آن‌ها از طریق پولشویی و دیگر جرائم در نظر گرفته شود.
بر همین اساس، دولت آمریکا باید شرکت‌های اپل، گوگل، آمازون، و دیگر شرکت‌های ارائه‌دهنده اپلیکیشن را ترغیب کند تا همه اپ‌های ایرانی ارائه‌دهنده سرویس قمار را از فروشگاه‌ها و خدمات ذخیره ابری خود حذف کنند. مسئولان همچنین باید به شهروندان دوتابعیتی ایرانی-آمریکایی درگیر در این صنعت، و سلبریتی‌های آمریکایی که آن را تبلیغ می‌کنند، هشدار دهند که در صورت ادامه فعالیت‌هایشان ممکن است به خاطر نقض تحریم‌های آمریکا تحت پیگرد قانونی قرار گیرند. تهیه محتوای رسانه‌ای و ابتکارات مشابه برای روشن کردن گستره طرح‌های پولشویی و خطر مشارکتِ حتی ناآگاهانهٔ افراد در چنین طرح‌هایی، یکی از راه‌های هشداردهی روشن به عموم است. و سرانجام، مقام‌های مسئول در آمریکا باید از نزدیک با همتایان ترکیه‌ای خود کار کنند تا مشخص کنند کدام‌یک از شبکه‌های قمار آنلاین و بانکی با پولشویی در داخل و خارج ایران مرتبط هستند و برای برچیدن نهادهای همدست در این جرائم اقدام کنند.
أرش علایی تهیه‌کننده تلویزیونی و روزنامه‌نگار ویدئویی باسابقه است که از ایران برای نشریاتی چون مجله پیپل و شبکه خبری سی.بی.اس گزارش داده است. او با صدای آمریکا و تلویزیون ایران اینترنشنال در شهر واشنگتن هم کار کرده است.
