تهران توانمندیهای نبرد زمینی شبهنظامیان گروههای نیابتی خود در زیرمجموعه حشد شعبی را تقویت کرده است، گرچه این تجهیزات بهندرت در نبرد استفاده میشوند.
در ۲۶ ژوئن، نیروهای حشد شعبی (بسیج مردمی عراق) مهمترین رژه نظامی خود را در اردوگاه اشرف در دیاله برگزار کرد. در این رژه، شبهنظامیانی که بخشی از فعالیت آنها در زیرمجموعه حشد شعبی انجام میشود، از قبیل سپاه بدر و کتائب حزبالله و عصائب اهل الحق، حضور داشتند و شماری از سامانههای ایرانی به نمایش گذاشته شد تا حشد شعبی را یک نیروی نظامی تمامعیار، همتراز یا برتر از ارتش، نیروهای ضدتروریسم و پلیس فدرال عراق نشان دهد. این دومین بخش از مطلبی دو قسمتی است و به سامانههای نبرد زمینی میپردازد. بخش اول به معرفی سامانههای پهپادی تامینشده از سوی ایران اختصاص داشت.
ایستگاههای سیار سراج برای ارسال دادههای ماهوارهای
ایستگاههای سیار سراج برای ارسال داده (دیتا-لینک) ماهوارهای بخشی از شبکه نظارت مرزی و منطقهای هستند که از ترکیب نقاط ارتباطی سامانه جهانی ارتباطات سیار (موسوم به جی.اس.ام – تصویر ۱) و خودروهای فرماندهی و کنترل شکل میگیرد. شبکه مشابهی در مرزهای شرقی و غربی ایران تحت نام شهید کاوه مستقر شده است. دستکم ده خودروی سراج در این رژه مشاهده شد.
سامانه الکترو-اپتیک سداد
در این رژه همچنین انواعی از سامانههای پایش سیار الکترو-اپتیک ایرانی از خانواده سداد حضور داشت (تصویر ۲) که شامل مدلهای سداد_۱۰۳ و سداد_۲۰۲ هم بود. برخی از آنها مجهز به دوربینهای حرارتی خنک روز/شب در اندازه ۱۰۰۰_آر.یو بود که سپاه پاسداران همراه با سامانههای پدافند هوایی ارتفاع پایین خود به طور گستردهای از آن استفاده میکند. اینگونه سامانههای اپتیکی، بر اساس تعریف بازار، قادر است انسان را از ۱۰ کیلومتری و خودروها را از ۲۰ کیلومتری در روز یا شب شناسایی کنند.
ناوگان خودروهای ضدمین-و-کمین
رژه اشرف تعداد زیادی از خودروهای توفان را به نمایش گذاشت که در برابر مین و کمین مقاوم است (تصویر ۳). این خودروها را صنایع شهید کلاهدوز ایران ساخت و بین سالهای ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۰ در اختیار حشد شعبی قرار گرفت. این خودروها که از موتور توربودیزل روسی کاماز V8 استفاده میکنند، نمونهای از نسخه روسی خودرویی است که بر اساس تایفون جی.اس_۳۰۰ ساخت گروه چندملیتی کانادا موسوم به استرِیت (STREIT) و مستقر در امارات متحده عربی ساخته شده است. حداقل ۱۴ فروند توفان به نمایش درآمد. با توجه به اینکه توفانها در عملیات خط مقدم حشد شعبی بسیار به ندرت دیده شدهاند، معلوم نیست چه تعداد از آنها در حال خدمت باشند.
سامانه راکتانداز
ظاهرا حشد شعبی سامانه قدیمی اس.ای-۶ (۲ک۱۲ کیوب) را که شامل موشکانداز سیار زمین به هوا است، تغییر داده تا بهعنوان راکتانداز بتواند راکتهای کالیبر بالا (۳۳۳ تا ۳۶۶ میلیمتر) را حمل و پرتاب کند؛ راکتهایی احتمالا شامل نسخههایی از راکت مشهور «بورکان» (آتشفشان) که نوعی راکت «گرمافشاری» (ترموباریک) است. این راکتانداز در پیکربندی خود شبیه سامانه راکتانداز جولان-۱۰۰۰ متعلق به ارتش سوریه است (تصویر ۴). فقط یک نمونه از این خودرو نمایش داده شد.
در رژه حشد شعبی همچنین سامانه پرتاب راکت ۱۲۲میلیمتری راد_۲۴ (تصویر ۵) و راد _۳۶ (تصویر ۶) هم بود که اولی بر پشت کامیون سبک «اویکو» مونتاژ ایران سوار شده بود و دومی روی کامیون «مان» ۶×۶ که هر دو کامیون تحت مجوز «راینمتال» آلمان نزدیک تهران در صنایع فتح وابسته به وزارت دفاع ایران تولید میشوند.
مدرنسازی تانکهای اصلی میدان نبرد
حشد شعبی حداقل شش (و احتمالا تا ۱۲) تانک تی_۷۲ با زره ارتقایافته به نمایش گذاشت که دارای زره ایرانی «واکنش به انفجار» هستند. این نسخههای ارتقایافته احتمالا کار مرکز شهید زین الدین برای اورهال و بازسازی تانک متعلق به سپاه پاسداران در جنوب اصفهان و کارخانه تانکسازی بنیهاشم وزارت دفاع نزدیک دورود در غرب ایران است.
تحلیل
حشد شعبی با نمایش سامانههای نبرد زمینی، و همچنین پهپادها، به دنبال نمایش قدرت در رژه اشرف بود، اما تعداد سامانههای فعال معلوم نیست. حشد شعبی شاید بتواند یک یا چند دسته تانک با توان مقاومت ارتقایافته، و چند یگان در حد گروهان و آتشبار با تجهیزات جنگی متعارف را به میدان بفرستد. چه بسا مهمتر از این، تلاش ایران برای تجهیز یگانهای حشد شعبی به توانمندیهای نظارت و حفاظت سیار است که برای یگانهای حشد شعبی مسئول ضدشورش و کنترل مرزها بیشتر مفید است. مشخص است که سامانههای دوربین-ثابت ایرانی در تعداد زیادی از یگانهای حشد شعبی استفاده میشوند، گرچه سامانههای سراج، سداد و ضدمین-و-کمین به ندرت دیده شده و شاید توانمندیهای نمایشی باشند و نه سامانههایی که به طور گسترده در میدان مستقر هستند. برخورداری از چنین سامانههایی معمولا نشانه نزدیکی به سپاه است؛ سپاه بدر یگانهای سنگین نظامی متعارف (زرهی و توپخانه)، و کتائب حزبالله بیشتر سامانههای تجسسی و پهپادی در اختیار دارد.