تعلیق موقت فعالیت صابرین (بخش ۱): نشانههای اختلاف و سرپیچی
کانال خبری صابرین از ۲۸ مارس تا ۸ آوریل تقریبا بهطور کامل تعطیل بود ــهر چند با تلاشی آشکار از سوی اعضای متمرد برای سرپیچی از تعلیق و مقصر دانستن ایران.
در ۲۸ مارس، کانال تلگرام اصلی صابرین نیوز، رسانه شبهنظامیان عراق، انتشار پُستهای خود را بیمقدمه متوقف کرد و تا دوازده روز بعد به طور کامل برنگشت. هرچند صابرین که یکی از مهمترین رسانههای جمعی گروههای مقاومت محسوب میشود، پیش از این هم دچار وقفه شده بود، معمولا دلیلی (حتی اگر شده به دروغ) برای عدم فعالیت خود ارائه میکرد. اما در این مورد، تغییرات در رهبری داخلی ممکن است دلیل آن بوده باشد.
توقف فعالیت صابرین در همان روز اول مختصرا برطرف شد، و کانال آن پُست عربی کوتاهی منتشر کرد که ترجمهٔ تقریبی آن میشود: «هر اتفاقی بیفتد، خیر خواهد بود … #برمیگردیم.» این عبارت اغلب با یاد سردار فقید ایرانی قاسم سلیمانی همراه است که معمولا آن را به کار میبرد. از زمان مرگ او در ژانویه ۲۰۲۰، رسانههای مقاومت هم ــمعمولا در زمان عزاداری برای او، و به طور کلیتر به عنوان پیامی از امید در مواجهه با سختیهاــ به کرات از این عبارت استفاده کردهاند. صابرین بعد از پُست کردن این پیام دوباره دچار وقفه شد تا اینکه در ۸ آوریل سرویس عادی خود را از سر گرفت. کانالهای خبری کوچکتر تلاش کردند جای خالی آن را پر کنند، ولی غیبت صابرین باعث کاهش گردش اخبار و پروپاگاندای شبهنظامیان در زمانی شد که حملات نظامیشان بعد از یک ماه آرامش رو به افزایش بود.
اختلاف داخلی بر سر تعلیق؟
علاوه بر اطمینانبخشی به کاربران مبنی بر این که کانال صابرین برخواهد گشت، دستکم برخی از مدیران آن سعی کردند تعلیق را دور بزنند. در ۲۹ مارس، کانال وابسته به صابرین به اسم «صابرین برای مطالعات و تحلیل امنیتی» (که قبلا با نام ابابیل شناخته میشد) نام خود را به «المیمون» تغییر داد (شکل ۱).
المیمون به فوریت شروع به پُست کردن نظرات و اظهاراتی کرد که در حالت عادی از کانال اصلی صابرین پخش میشد و، در نتیجهٔ تبلیغ هوادارانِ صابرین، تعداد اعضای این کانال فرعی ناگهان رشد کرد. در عمل، فعالیت صابرین تحت برند دیگری ــدر کنترل همان افرادی که پشت حسابهای اصلی بودندــ ادامه یافت.
ناخشنودی صابرین از دخالت ایران؟
این استراتژی چند روزی جواب داد، ولی در ۳۱ مارس، به نظر میرسید تیم صابرین تحت فشار تازهای برای توقفِ این تاکتیک قرار داد. دو پُست آخر المیمون، پیش از توقف انتشارش، نشان میدهد که مقامات ایرانی ــبهخصوص پرسنل سپاه پاسدارانــ احتمالا در این موضوع دخالت داشتهاند. در ۱ آوریل، تیم صابرین (تحت لوای المیمون) پیام زیر را به فارسی پست کرد تا از خود دفاع کند (شکل ۲):
«برادر … میدانی که چرا امام خمینی ما را سربازان امام زمان نامید؟ چون ما در خفا برای اصول انقلاب کار میکنیم و خیلیها ما را نمیشناسند و حتی فکر میکنند که از مسیر ولایت فقیه دوریم، در حالی که ما همه انقلابی و فدایی امام هستیم. توصیه میکنم اصول و ادبیات امام خمینی را خوب بخوانید.» (شکل ۶).
این اولین بار بود که تیم صابرین احساس میکرد که لازم است علنا بیان کند که آنها بخشی از مقاومت هستند. این پُست از اسم اولین رهبر ایران استفاده کرد تا پشت نقابی از رازداری و اقدام مخفی پنهان شود. ولی این استدعا ــهمراه با نگاه از بالا به پایین در توصیه به مطالعهٔ دقیق اصول انقلابــ ظاهرا ناکام ماند، و المیمون چند ساعت بعد خاموش شد. وقتی صابرین در ۸ آوریل برگشت، المیمون هم با اسم سابق خود «صابرین برای مطالعات و تحلیل امنیتی» کار معمول خود را از سر گرفت.
بخش دوم این تحلیل این موضوع را بررسی میکند که چه ترکیبی از فعالیتها پیش از همه ممکن است منجر به تعلیق صابرین شده باشد، و چه درسهایی میتوان درباره جهتگیری و کنترل این شبکه آموخت.