قیس خزعلی از رهبران شبه نظامیان عراق در مورد نحوه واکنش به اعتراضات طرفداران صدر، از طرف «چارچوب هماهنگی شیعیان» تحت حمایت ایران در تنگنا قرار گرفته است.
قیس خزعلی از رهبران شبه نظامیان عراق در مورد نحوه واکنش به اعتراضات طرفداران صدر، از طرف «چارچوب هماهنگی شیعیان» تحت حمایت ایران در تنگنا قرار گرفته است.
در ۳۱ جولای، یک روز پس از اینکه عناصر متحد با مقتدی صدر، رهبر شیعه عراقی، وارد منطقه سبز بینالمللی شدند و به پارلمان یورش بردند، ائتلاف «دولت قانون» وابسته به نوری المالکی نخست وزیر سابق که دارای سی و هفت کرسی در پارلمان است همراه با قیس الخزعلی، رهبر شبه نظامیان عصائب اهل الحق، «کمیته سازماندهی برای پشتیبانی از مشروعیت و حفظ نهادهای دولتی» را ایجاد کردند. این کمیته آنگاه بیانیهای صادر کرد که در آن آمده بود: «از فرزندان مردم عراقیمان، با پسزمینههای اجتماعی، عشیرهای، دانشگاهی و فرهنگی مختلف میخواهیم تا با تظاهرات در خیابانها از دولت خود دفاع کنند... بهویژه پس از تحولات اخیر که خطر انجام یک کودتای مشکوک برای غصب حکومت، لغو مشروعیت دولت، نقض حقوق نهادهای قانون اساسی و نابودی روند دموکراتیک در کشور وجود دارد.» (تصویر ۱)
این تلاشها نشانگر آن است که بخشی از «چارچوب هماهنگی شیعیان» -یعنی مالکی و خزعلی- سعی کردند صدر را با همان تکنیک خودش یعنی با اعتراضات متقابل شکست دهند. بیانیه کمیته سازماندهی به وسیله شبکههای اجتماعی ائتلاف دولت قانون مانند «نُودّها دولة» (ما دوباره یک دولت قوی میسازیم) و «ذكريات جنوبی» (خاطرات یک جنوبی) بازنشر شد. در همین حال، خزعلی در اول اگوست فایل صوتی ضبط شدهای را منتشر کرد و راهکارهایی برای تظاهرکنندگان چارچوب هماهنگی ارائه نمود. خزعلی در سال جاری به عنوان رهبری از مقاومت ظاهر شد که در اتحاد نزدیک با مالکی است و همسویی زیادی با گرایش مالکی دارد که خواستار مقابله نیروهای چارچوب هماهنگی با مقتدی صدر برای جلوگیری از تشکیل یک دولت صدری است و نیز خواهان پاکسازی هواداران صدر از نهادهای دولتی است. به نظر میرسد مالکی و خزعلی کار خود را پیش بردهاند، همانطور که در تلاش آنها برای تشکیل سریع دولت در ۳۰ جولای تحت رهبری محمد شیاع السودانی، نماینده مالکی، دیده شد.
یکی از اردوگاههای متعلق به چارچوب هماهنگی، رویکرد جایگزین پیشنهاد کرده است: کند کردن روند تشکیل دولت و گردهم آوردن دوباره شیعیان از طریق جلب نظر صدر با دادن مشوقهای لازم به او. رهبری این جناح فرعی جایگزین به عهده هادی العامری، رهبر سازمان بدر است که از حمایت ایران برخوردار است، و نیز بلوک فتح از چارچوب هماهنگی که بیست و نه کرسی در پارلمان دارد و شامل نمایندگان عصائب اهل الحق است. ظاهراً، به رغم اینکه مالکی به طور نمایشی خود را مسلح کرده بود تا از مجموعهاش در طول تهاجم به منطقه بینالمللی محافظت کند، موقعیت او و خزعلی در داخل چارچوب هماهنگی و به طور بالقوه در درون جریان گستردهتر مقاومت تضعیف شده چون همانطور که عامری قبلاً پیشبینی کرده بود، رویکرد تقابلی آنها با مقتدی صدر، موجب واکنش شدید هواداران صدر شده است.
در این میان، عامری به سرعت و با اعتماد به نفس حرکت کرده است. تنها نیم ساعت پس از اینکه کانالهای ائتلاف دولت قانون شروع به ارسال بیانیه کمیته سازماندهی کردند، عامری هشدار داد که تظاهرات ناشی از آن «ممکن است از کنترل خارج شود» و از «برادران جنبش صدر و چارچوب هماهنگی» خواست تا از «عقل، درایت، خویشتنداری و تامل» استفاده کنند و «از طریق گفتوگوی جدی و سازنده، منافع کشور و مردم را در اولویت قرار دهند». (تصویر ۲)
این واقعیت که عامری «برادران چارچوب هماهنگی» را خطاب قرار میدهد به این معناست که او خود را خارج از این چارچوب میگذارد و نارضایتی خود را از تصمیم برای برپایی اعتراضات متقابل نشان میدهد. این کار او یک هشدار غیرمستقیم به مالکی و خزعلی هم هست مبنی بر اینکه گروه عامری در صورت ادامه رویکرد تنش آمیز چارچوب هماهنگی، از این چارچوب خارج خواهد شد.
پس از انتشار این بیانیه، صابرین نیوز مجبور شد به هوادارانش اطمینان دهد که چارچوب هماهنگی شیعیان و جبهه مقاومت دست نخورده باقی مانده است. در دوم آگوست، این کانال به نقل از یک منبع در چارچوب هماهنگی گفت: «برخلاف آنچه که برخی منابع غیر معتبر منتشر کردهاند، این موضوع حقیقت ندارد که چارچوب هماهنگی دچار شکاف شده است. (تصویر ۳)
ظاهراً مالکی و خزعلی به سرعت متوجه شدند که پا از حد لازم فراتر گذاشتهاند: تظاهرکنندگانی که پرچمهای جبهه مقاومت را در دست داشتند تلاشی جدی برای یورش به ورودی جنوبی منطقه بینالمللی انجام ندادند و خزعلی نیز فورا پیام صوتی دیگری منتشر کرد و از آنها خواست عقبنشینی کنند. او حتی ناگزیر شد بیانیه چاپلوسانهای در تمجید از عامری به دلیل اعتبار جهادی او صادر کند و بیانیه خود را با هشتگ «عامری، شیخ چارچوب هماهنگی» پایان دهد. (تصویر ۴)
شاید جالبترین نکته این باشد که کتائب حزبالله گروه برجسته شبهنظامیان جبهه مقاومت از فراخوان خزعلی برای تظاهرات فاصله گرفت، چنانکه شبکه رسانهای ابوعلی العسکری نوشت: «ما از هیچ تظاهراتی در مقابل منطقه بین المللی خبر نداریم.» (تصویر ۵)
با توجه به اقدامات عامری و تمکین شتابزده خزعلی، به نظر میرسد که چارچوب هماهنگی، جبهه مقاومت و مشاوران ایرانی آنها به این نتیجه رسیدند که ایده عامری برای کاهش تنش، مسیر درستی بوده و تدبیر مالکی و خزعلی عاقلانهای نبوده است. این نتیجه با دیگر رویکردها در بحران سیاسی کنونی عراق همسویی دارد؛ یعنی: میل اساسی ایران برای ایجاد فضایی برای اتحاد مجدد شیعیان؛ این واقعیت که «حرکت حقوق» شاخه سیاسی کتائب حزب الله از تصاحب پنج کرسی پارلمانی ترک شده از طرف هواداران صدر خودداری کرده است؛ اختلاف کم بین تعداد کرسیهای مالکی و عامری در پارلمان؛ و تمایل مالکی (بر مبنای فایل صوتی لو رفته اخیر) برای تقویت شبه نظامیان خود به این دلیل که در بازی سیاسیاش از حمایت کامل «مقاومت» برخوردار نیست.